Cải trời - Blumea

Blumea

Cải trời – Kim đầu tuyến

Blumea lacera (Burn.f.) DC.

Asteraceae

Đại cương :

Giống Blumea bao gồm khoảng 30 loài, người ta tìm thấy trên khắp nơi trong vùng Á Châu nhiệt đới và cận nhiệt đới, một vài loài tìm gặp ở Úc Châu và Phi Châu.

Blumea lacera đã được mô tả và đặt tên bởi Nicolaas Laurens Burman nhưng đã được phân loại lại trong bảng phân loại có giá trị ngày nay bởi Augustin Pyramus de Candolle vào năm 1834.

Cây Cải trời Blumea lacera đã được thu thập mẫu vật vào năm 1880 trong miền đông bắc Nouvelle-Galles du Sud tại Uralba ( gần Ballina ) và trên dòng sông Richmond.

Trong Australia, Cây Cải trời Blumea lacera cũng được ghi nhận trong Queensland, Tây Úc và Bắc Territory và cũng lan rộng trong Phi Châu, Á Châu và Malaisia ….

Ở Việt Nam rất phổ biến ở dựa lộ, những đất hoang, trong vườn thôn quê. Được tìm thấy ở miền nam, Huế, Nha Trang, Sài Gòn, lục tỉnh. Cai Lậy, Mỷ tho, Bến tre…..

Thực vật và môi trường :

Mô tả thực vật :

Cỏ, một năm hoặc 2 năm, cao 0,4 – 1 m, thân thẳng, đơn giản hơặc phân nhánh, xuất phát chủ yếu ở thân hình trụ, có lông dày, hơi mịn, hay lông tuyến đa bào, có mùi thơm mạnh của chất nhựa térébenthine.

Lá, có phiến xoan bầu dục, dài 8-10 cm và 2 đến 6 cm rộng, mũi nhọn và thu hẹp bên dưới gốc, có lông dày sát như nhung, xám, những lá trên nhỏ đi, bìa lá nguyên chia thành nhiều thùy, có răng đôi thô mịn, lông mượt bên trên, lông mịn bên dưới, không cuống hoặc cuống ngắn, gân lá từ 5 đến 8 cặp.

Hoa, gắn thành chùm dài, mọc ở nách lá và ở ngọn nhánh, dày đặc bởi những hoa đầu, kích thước khoảng 5-6,5 mm đường kính, cuống hoa khoảng 2-10 mm dài, tổng bao mang 3-4 hàng lá hoa dài 2-7 mm, lá hoa ngoài có dạng như mũi dáo ngược, những là bắc bên trong thẳng hình mũi dáo, tất cả đếu dày rậm với những lông tuyến đa bào, hoa ngoại biên 3-4 mm dài, có 2-5 thùy, hoa đĩa trung tâm 6-7 mm, với 5 thùy hình tam giác, hoa vàng hay hơi đỏ.

Bế quả cao 1 mm, có 10 cạnh, có lông mào, trắng, dễ rụng, dài 4 mm.

Bộ phận sử dụng :

Toàn cây, lá, rễ.

Thành phần hóa học và dược chất :

Những bộ phận khác nhau của Cây Cải trời Blumea lacera mang lại một tinh dầu thiết yếu, chứa :

- fenchone,

- blumea camphre,

- 66 cinéole,

- fenchone d-10,

- và khoảng 6% citral.

▪ Những bộ phận trên không của Cây Cải trời Blumea lacera chứa :

- những dẫn xuất của alcool coniférylique,

- campestérol,

- stigmastérol,

- và flavones

▪ Trích xuất éthanol của những bộ phận trên không chứa :

- hentriacontane,

- hentriacontanol,

- α-amyrine,

- lupéol những acétates của nó,

- và ß-sitostérol.

▪ Rễ và vỏ rễ Cây Cải trời Blumea lacera chứa :

- triterpènes,

- lupéol,

- lupéol acétate,

- alpha-amyrine,

- stigmastérol,

- campestérol,

- β-sitostérol.

▪ Ngoài ra Cây Cải trời Blumea lacera. cho thấy sự hiện diện của :

- camphre,

- cinéole 66,

- D-10,

- và fenchone D-10,

- citral,

- diester alcool coniférylique,

- những hợp chất acétyléniques,

- một dẫn xuất của thiophène;

- hentriacontane,

- hentriacontanol,

- alpha-amyrine và acétate của nó,

- lupéol và acétate của nó,

▪ Những lá Cây Cải trời Blumea lacera, trong chưng cất hơi nước cho một dầu thiết yếu 0,5%, từ đây chất camphre đã được phân lập.

▪ Những phần không xác định, bộ phận trên không Cây Cải trời Blumea lacera, những dầu thiết yếu, terpénoïdes :

- Tinh dầu màu nâu sẫm (0,034%) đã thu được từ phương pháp chưng cất hơi nước của cây Cây Cải trời Blumea lacera có hoa tươi trong Ấn Độ.

▪ 40% trên tổng số dầu đã được chứng minh là :

- chrysanthenone.

▪ 60 % tinh dầu còn lại chứa :

- hydrocarbures aliphatiques với chuổi công thức dài.

▪ Campestrol được phân lập từ những bộ phận trên không,

▪ Những thành phần ghi nhận bao gồm :

- β-caryophyllène,

- thymol hydroquinone,

- éther diméthylique,

- oxyde de caryophyllène,

- alpha-humulène,

- E-bêta - farnésène,

- 19 α - hydroxy-12-ène-24,28-dioate-3-O-β-D-xylopyrinoside ,

- 2-isoprényl-5-isopropylphenol- 4 - O - β - D-xylopyrinoside,

- và dẫn xuất alcool coniférylique.

và những hợp chất :

- 5-hydroxy-3, 6, 7, 3 ', 4'-pentaméthoxy flavone,

- 5,3', 4 'flavone trihydroxy,

và một flavone không xác định đã được phân lập từ lá Cây Cải trời Blumea lacera (Rastogi và Mehrotra 1991 ).

▪ Những thành phần đã được phân lập từ tinh dầu thiết yếu bởi những phương pháp sắc ký chromatographiques như :

- n-alcanes,

- và n-triacontane hentriacontane,

- và những terpénoïdes dimenthoxy-2,3-p-cymène,

- chrysanthanone,

- 2,4,5-trimethoxallylbenzene,

- méthyl 5-isopropyl-2-methylcyclopenetenecarboxylate,

- và oxyde caryophyllène,

▪ Một cuộc điều tra trên những bộ phận trên không mang lại :

- limonène,

- và α và β-famesene,

- và eugénol.

Đặc tính trị liệu :

▪ Cây Cải trời Blumea lacera có những đặc tính :

- chất chát âcre,

- làm se thắt astringent,

- thuốc kiện vị, thuộc dạ dày stomachique,

- chống co thắt antispasmodique,

- hạ sốt antipyrétique,

- và lợi tiểu diurétique;

- chữa lành viêm phế quản guérit la bronchite,

- bệnh sốt fièvres,

- và cảm giác cháy phỏng sensation de brûlure.

- chất sinh nhiệt thermogénique,

- cầm máu hémostatique,

- thuốc chữa trị mắt ophtalmique,

- tiêu hóa digestif,

- bổ gan foie tonique,

- long đờm expectorant,

- thuốc thúc đẩy hắc hơi và gia tăng chất thải Errhine,

- loại bỏ tắc nghẽn, làm thông thoáng désobstruant,

▪ Lá Cây Cải trời Blumea lacera là thuốc làm :

- se thắt astringente,

- hạ nhiệt fébrifuge,

- lợi tiểu diurétique,

- làm thông thoáng, loại tắc nghẽn désobstruant,

- diệt trừ giun sán vermifuge ( nhất là trường hợp giun chỉ ver fil ).

▪ Nước ép Jus của lá Cây Cải trời Blumea lacera là :

- thuốc diệt giun sán vermifuge,

- làm se thắt astringente,

- giải nhiệt fébrifuge,

- chất kích thích stimulant,

- và lợi tiểu diurétique;

▪ Trộn với tiêu poivre, được đưa ra sử dụng trong :

- những bệnh trĩ chảy máu piles de saignement.

▪ Rễ Cây Cải trời Blumea lacera trộn với tiêu poivre được đưa ra dùng trong :

- bệnh tả choléra,

và với căn hành cây cỏ cú ( hương phụ ) Cyperus rotundus dùng trong :

- bệnh kiết lỵ dysenterie.

▪ Trích xuất alcoolique của Cây Cải trời Blumea lacera thể hiện đánh dấu một hoạt động chống viêm anti-inflammatoire chống lại :

- bệnh viêm inflammation,

gây ra bởi chất carrageenan và chất bradykinine ở chuột.

▪ Tinh dầu thiết yếu của lá Cây Cải trời Blumea lacera là thuốc :

- kháng siêu vi khuẩn antimicrobienne,

- và xua đẩy những côn trùng insectifuge (Asolkar và al., 1992).

- và là thuốc an thần  tranquillisants (Rastogi và Mehrotra, 1993).

▪ Tinh dầu thiết yếu của Cây Cải trời Blumea lacera đã chứng minh :

- giảm đau analgésiques,

- giảm nhiệt hypothermie,

- và những hoạt động an thần tranquillisants (Anonyme, 1972).

- kháng khuẩn antibactérien,

- và kháng nấm antifongique.

▪ Cây Cải trời Blumea lacera được mô tả bởi những chuyên gia trong y học truyền thống Ấn Độ Ayurveda, như là :

- tính nhiệt chaude,

- vị cay piquante,

- và đắng amère;

- hạ sốt antipyrétique;

sử dụng tốt cho :

- viêm phế quản bronchite,

- những bệnh về máu maladies du sang,

- những bệnh sốt fièvres,

- khát soif ,

- và những cảm giác nóng phỏng sensations de brûlure.

▪ Rễ Cây Cải trời Blumea lacera giữ trong miệng, được cho là để chữa lành :

- những bệnh của miệng maladies de la bouche.

▪ Cây Cải trời Blumea lacera được xem như một thuốc vi lượng đồng căn homéopathique có giá trị (Oudhia và al., 1998a) lợi ích trong những trường hợp :

- chứng đái dầm énurésie,

- đau thần kinh névralgies,

- đau đầu maux de tête,

- và ho toux Borne froid. ???

▪ Dung dịch ngâm trong alcool teinture là lợi ích trong trường hợp :

- bệnh trĩ chảy máu saignements pieux (Ghosh 1988).

Kinh nghiệm dân gian :

▪ Một nghiên cứu quan trọng về thực vật học dân tộc ethnobotanique ( mối liên hệ giữa con người và cây cối ) và tiềm năng kháng khuẩn antimicrobien của những trích xuất khác nhau của Cây Cải trời Blumea lacera.

▪ Cây Cải trời Blumea lacera đã tìm thấy để được sử dụng trong nhiều chế phẩm dân gian.

Tiềm năng kháng khuẩn antimicrobienne của cây đã được đánh giá bởi những báo cáo với :

- ba (3) vi khuẩn bactérienne,

- và một loài nấm champignons.

▪ Hai (2) dung môi khác nhau :

- nước eau,

- và methanol đã được sử dụng với mục đích khai thác.

Trong số những trích xuất khác nhau của một nghiên cứu, trích xuất trong nước của Cây Cải trời Blumea lacera đã cho thấy có một phổ rộng của những hoạt động kháng khuẩn antimicrobienne chống lại những chủng vi khuẩn bactériennes nghiên cứu.

Đối với hoạt động kháng nấm antifongique, 2 trích xuất của Cây Cải trời Blumea lacera đã cho thấy những kết quả đầy hứa hẹn.

▪ Dân bản địa của Chhattisgarh sử dụng Cây Cải trời Blumea lacera để chữa trị những vấn đề cho sức khỏe ( Oudhia và al., 1998b).

▪ Trong Ấn Độ, người ta dùng lá để chữa trị :

- bệnh đau bụng đau bụng colique,

▪ Ở Malaisia, người ta dùng cây Cải trời Blumea lacera để xua đuổi sâu bọ nhờ tinh dầu thơm.

Nghiên cứu :

● Hành động chống muỗi Anti-moustique của Cây Cải trời Blumea lacera (Asteraceae) chống lại loài muỗi Anopheles stephensi và loài Culex quinquefasciatus

S.P. Singh và P.K. Mittal

Trích xuất éther pétrole của Cây Cải trời Blumea lacera đã được trình chiếu trong những điều kiện của phòng thí nghiệm cho hoạt động xua đẩy chống lại những loài:

- muỗi vecteurs Anopheles stephensi Liston,

- và loài Culex quinquefasciatus Say (Diptera : Culicidae).

Hoạt động xua đẩy của trích xuất Cây Cải trời Blumea lacera đã được thử nghiệm chống lại những loài muỗi bằng cách so sánh với DEET, ( N,N-diéthyl-3-méthylbenzamide, một thuốc chống những loài côn trùng, nhện, ve ) đã được sử dụng như một bằng chứng tích cực.

Những kết quả thu được từ những thí nghiệm trong phòng thí nghiệm cho thấy rằng những trích xuất có hiệu quả chống những loài muỗi “vecteur” moustiques vecteurs, thậm chí với liều thấp.

Một sự liên quan trực tiếp đã được quan sát với nồng độ của trích xuất Cây Cải trời Blumea lacera và hoạt động xua đuổi répulsive.

Phần trăm thu được của sự xua đuổi lánh xa với một nồng độ 6 % của trích xuất chống lại muỗi Anopheles stephensi và muỗi Culex quinquefasciatus là 97 % và 98 % ở 0 giờ và 78,8 % và 76,2% sau 6 giờ.

Tuy nhiên, DEET 2% đã cho thấy 100% xua đuổi chống lại muỗi Anopheles stephensi và chống lại muỗi Culex.quinquefasciatus đến 4 giở và 1 giờ, tương ứng.

Kết quả này cho thấy trích xuất của Cây Cải trời Blumea lacera có một tiềm năng như một xua đuổi làm lánh xa có hiệu quả chống lại những loài muỗi.

Ứng dụng :

▪ Nước ép jus của lá Cây Cải trời Blumea lacera được sử dụng :

- diệt trừ giun sán vermifuge, đặc biệt chống lại những loài giun tròn nématodes.

▪ Cây Cải trời được sử dụng như :

- hạ nhiệt fébrifuge,

- lợi tiểu diurétique,

- và chống bệnh hoại huyết anti-scorbutique

▪ Trong vùng Konkan Ấn Độ, Cây Cải trời Blumea lacera được sử dụng để xua duổi :

- những loài bọ chét puces,

- và những loài côn trùng khác insectes.

Thực phẩm và biến chế :

- Cải trời có thể sử dụng để ăn sống, lá cải trời non có thể dùng để ăn sống với các loại rau khác, hoặc chung với những món mặn như thịt kho, cá kho …..

- Cải trời có thể luộc riêng hoặc luộc chung với các loại rau khác.

- Cải trời được xào với thịt bò, heo …..

- Cải trời được nấu canh rau riêng hoặc nấu chung với những loại thịt tùy khẩu vị cá nhân.

- Và một món ăn đặc thù của dân miền với rau vườn cỏ dại, Cây Cải trời nấu chung với những loại rau vườn rau trồng ăn được thành một món canh rau luộc với một hương thơm tổng hợp được gọi là món canh « tập tàng ».

Nguyễn thanh Vân