Chà Là - Date palm

Date palm

Chà Là

Phoenix dactylifera L.

Arecaceae

Đại cương :

Những loài của Cây Chà là Phoenix dactylifera có khoảng 19 loài thân cận được biết đến bao gồm Phoenix canariensis, Poenix reclinata và Phoenix sylvestris. Tất cả đều là thành viên của họ Arecaceae.

Tên khoa học đã được bắt nguồn từ “ Phoenix ”, một loài chim “Phượng hoàng” huyền thoại của Hy Lạp thời cổ đại.

Những người Phoenicia khi chết mô tế bào có màu tím của một loài sò ốc Murex, màu này cũng được gọi là Phoenix, có thể vì là có một sức hấp dẫn và giá trị lớn, những màu sắc cũng đã được ghi nhận trên trái của Cây Chà là, do đó mà giống của Cây Chà là có tên là Phoenix và tên loài “dactylifera” cụ thể từ sự nhận định hình dạng của trái Cây Chà do chử  “ dactylo ” từ tiếng Hy Lạp cổ đại để chỉ “ ngón tay ”.

Theo nghiên cứu nguồn gốc cho rằng những loài Phoenix sylvestris (Đường Chà là Ấn Độ ) đã được xác nhận bởi hệ thống phân tích chi tiết như là những loài bà con gần với Phoenix dactylifera và có thể là giai đoạn đầu trong quá trình tiến hóa của giống Phoenix dactylifera.

Loài Phoenix sylvestris hiện vẫn mọc hoang ở Pakistan và Ấn Độ.

Tập đoàn Chà là này cho thấy phát triển mạnh ở những thung lũng Indus là nguồn gốc của những Cây Chà ngày nay và từ đó lan rộng về phía đông đến vùng Lưỡng hà Mésopotamie, Hy Lạp, Ai Cập, Dilmun, Magam …v…v.. dọc theo đường biển và thương mại hóa vào trong đất liền vào đầu niên thiên kỹ thứ 6 trước Công nguyên.

Thực vật và môi trường :

Mô tả thực vật :

Cây tiểu mộc, cao đến 30 m, thân gổ cứng, nằm dưới đất hoặc trên mặt đất, sồng lâu năm phân nhánh hoặc không phân nhánh, sống đơn độc hay thành nhóm nhỏ, mang chùm lá duy nhất trên ngọn thân, dọc theo thân mang những vết sẹo, vết để lại của những cuống lá. Vỏ thân đôi khi thấy rõ những xơ hình sợi gai.

Rễ mọc chùm dày đặc, sâu dưới mặt đất khoảng 50 cm, những rễ chính dày khoảng 1,5 cm.

Lá, thẳng, dựng đứng tăng lên ở phần trên của vành tàn lá và giảm ở phần dưới của vành tàn, cuống lá dài, những lá xếp thành xoắn, bẹ lá hình ống, cuống lá hình máng tròn, mang ở rìa biên những răng gai nhọn, chiều dài lá khổng lồ có thể lên đến 7 m với một bề ngang tương tương đối ngắn khoảng 50 cm, với cuống lá như cột sống, gồm 50 – 60 cặp lá phụ xếp 2 bên..

Những lá phụ dài, hẹp nhọn, màu xám nhạt, xếp hình chân vịt hay lông chim, hoặc có dạng trung gian giữa lòng bàn tay và lông chim, mỗi lá phụ xếp gắp hình chữ V tách dọc theo gân chánh lá phụ, nhẵn láng.

Những lá bên dưới sẽ tách rụng để lại những vết sẹo trên thân của những bẹ lá.

Cây có một cuộc sống bình thường từ 3 đến 7 năm.

Phát hoa, sản xuất từ những chồi nách lá trên ngọn thân ở bên dưới một lá bẹ duy nhất, bên dưới hoặc bên trên vành tàn lá, những hoa nhỏ, màu vàng nhạt và đơn độc.

Cụm hoa được sản xuất ở nách bẹ lá được 1 năm, trong một mo cứng, mo này mỡ và vỡ ra khi hoa trưởng thành.

Hoa lưỡng phái hoặc đơn phái ở nhóm hoa này hoa đực và hoa cái ở trên cùng một cây (đồng chu ) hoặc ở trên 2 cây khác nhau ( biệt chu ) hoặc cả 2 lưởng phái bisexuels và đơn phái unisexuées trên cùng một cây.

Hoa, cô độc hay hợp thành từng nhóm, dài, hoa có đối xứng xuyên tâm

Hoa đực, trắng như sáp, có mùi thơm, 6 tiểu nhụy, không bầu noãn.. Nhụy đực, chỉ rời hoặc dính, gắn cố định với cánh hoa, gắn bên dưới bao phấn hoặc mặt lưng. Những vòi nhụy lép của những hoa đực hiện diện hay vắng mặt .

Hoa cái, màu trắng nhạt với 6 tiểu nhụy sơ khai bất thụ, và bầu noãn 3 tâm bì, 1-3 vòi nhụy.

Những tiểu nhụy bất thụ ở hoa cái phân biệt khác nhau hoặc như địa khai hóa thạch hay gắn vào vòi nhụy hoặc cánh hoa, vòi nhụy 1 đến 3, rời hoặc một phần dính, mang mỗi bầu noãn thượng 3 buồng, những vòi nhụy rời hay dính, ngắn, nuốm khô, 3 thùy,

Trái, nhân cứng, hình trụ hay hình chữ nhật, hay hình ellip, có nạt thịt ăn được, nuốm còn lại ở đỉnh hoặc ở bên dưới đáy, ngoại quả bì épicarpe mịn, có nốt sần  nhỏ, có gai hoặc có lông rậm, trung quả bì mésocarpe, nạt thịt ăn được hoặc khô và có chất xơ, nội quả bì endocarpe mỏng như giấy, dai như da, cứng như xương đôi khi có 3 lỗ nơi có sự nẩy mầm, nội quả bì còn được gọi là “ pites ”.

Hạt, 1 hoặc 2, rời hoặc dính với nội quả bì, vỏ mõng, nội phôi nhủ đồng nhất homogène đôi khi thâm nhập vào trong vỏ hạt, phôi bên dưới hoặc ở đầu, nhỏ, lá đầu tiên rời và dạng mũi mác hoặc 2 rãnh.   

Thụ phấn :

Những Cây Chà là có sự thụ phấn hoặc phong môi ( nhờ gió ) hoặc trùng môi ( nhờ những côn trùng ) trong thiên nhiên sự thụ phấn tự nhiên có thể thực hiện trong những vườn cây ươn với : tĩ lệ cây đực và cây cái .

Trong hầu hết những vườn ươn thương mại, phần lớn trồng 1 cây Chà đực cho 50 cây Chà là cái và sự thụ phấn được thực hiện nhân tạo.

Truyền thống, một vài bao phấn của hoa đực được để vào nuốm hoa cái với thủ thuật bằng tay. Sự thụ phấn bằng tay này phải, siêng năng, mất nhiều thời gian, cần thiết phải dùng đến 700 nhân công để trồng một cây có kích thước trung bình.

Thông thường hơn phấn hoa được thu thập từ những phát hoa đực, làm khô và bảo quản dự trữ cho đến 1 năm trong tủ lạnh, nếu những hoa cái không lập tức sẳn sàng thụ phấn tự nhiên. Phấn hoa lúc bấy giờ được thổi vào chùm phát hoa cái tiếp nhận bởi một máy thổi. Máy thổi cầm tay hoặc trước tiên để vào trong bông gòn và sau đó để vào trong phát hoa nhờ gió thổi phát tán bay đi……

Bộ phận sử dụng :

Trái, nội bì cứng bao quanh hạt trái Chà là ( pits ), hoa, hạt phấn hoa.

Thành phần hóa học và dược chất :

▪ Hàm lượng cao năng lượng calor với :

- những nguyên tố khoáng minéraux,

- và những vitamines

thiết yếu hơn phần lớn những trái cây khác.

▪ Trái Cây Chà là Phoenix dactylifera của loài Cọ cho một tĩ lệ phần trăm cao, những thành phần :

- hydrates de carbone ( glucose ) ( tổng số đường từ 44 đến 88%),

- những chất béo từ  0,2  đến 0,5%;

- chất đạm protéine từ 2.3 đến 5.6%;

- 15 loại muối khoáng sel và nguyên tố khoáng minérales,

- những sinh tố vitamines,

- và tĩ lệ phần trăm cao của chất xơ thực phẩm fibres alimentaires,từ 6,4 đến 11,5%.

▪ Tinh dầu huile :

- Nạt thịt của trái Chà là, sản lượng của trái từ 0,2-0,5% dầu,

- hạt của trái Chà là cho dầu từ 7,7 đến 9,7%.

▪ Có chứa những nguyên tố khoáng khác nhau :

- bore B,

- calcium Ca,

- cobalt Co,

- đồng Cu,

- fer Fe,

- magnésium Mg,

- manganèse Mn,

- potassium K,

- phosphore P,

- sodium Na,

- và kẽm Zn.

cũng chứa :

- nguyên tố fluor F,

- và sélénium Se.

▪ Chứa với số lượng ít, bao gồm :

- những vitamines C,

- B1 (thiamine),

- B2 (riboflavine),

- acide nicotinique (niacine),

- và vitamine A.

▪ Sản lượng của những thành phần hợp chất phénolique, chủ yếu là :

- acides cinnamiques,

- và những flavonoïdes ( flavonols, những flavones, và flavanones).

▪ Truy tìm, những hóa chất thực vật phytochimique, cho được :

- flavonoïdes,

- hydrates de carbone,

- và / hoặc glycosides,

- những stérols và / hoặc triterpènes.

Ngoài ra,  những nguyên hoạt chất principes actifs, như là :

- chất tanins,

- saponines,

- stérols và / hoặc triterpènes,

- alcaloïdes,

- và coumarines

đã có mặt trong những mô tế bào của Cây Chà là Phoenix dactylifera ( ngọn của chồi non, hạt phấn, lá, trái …. ) .

● Giá trị dinh dưởng :

Trái Cây Chà là Phoenix dactylifera cung cấp nhiều chất dinh dưởng thiết yếu và là một nguồn rất tốt của :

- potassium, trong chế độ ăn uống..

Hàm lượng của đường trong trái Cây Chà là Phoenix dactylifera chín, khoảng 80%; phần còn lại bao gồm :

- chất đạm protéines,

- chất xơ thực phẩm fibres,

và những nguyên tố vi lượng oligo-éléments, bao gồm :

- bore B,

- cobalt Co,

- cuivre Cu,

- fluor F,

- magnésium Mg,

- manganèse Mn,

- sélénium Se,

- và kẽm Zn.

Chỉ số đường máu glycémique GI cho 3 loại Cây Chà là Phoenix dactylifera khác nhau là :

- 35,5 ( khalas ),

- 49,7 ( Barhi ),

- và 30,5 ( bo Ma'an ).

▪ Acide caféique glycoside :

- acide 3-O-caffeoylshikimic ( cũng được biết như acide dactylifric ),

- và chất đồng phân isomères, là những chất phân hóa tố enzymatiques màu nâu tìm thấy trong trái Cây Chà là Phoenix dactylifera.

● Nguyên tố khoáng trong Chà Là dates :

Những trái Cây Chà là Phoenix dactylifera không chỉ là nguồn giàu năng lượng énergie, nó còn cung cấp những nguyên tố khoáng quan trọng cho chế độ ăn uống, một cái gì đó cũng có thể giải thích những lợi ích cho sức khỏe của trái Cây Chà là Phoenix dactylifera. Từ những nguyên tố khoáng được tìm thấy trên những trái Chà là, người ta có thể kể :

- sélénium Se,

- dồng Cu,

- potassium K,

- và magnésium, như đã nêu ra bên trên.

được tiêu thụ 100 grammes đủ để cung cấp đến 15% trợ cấp hằng ngày đề nghị cho những nguyên tố khoáng.

● Thành phần Vitamines trong Chà Là Dates :

Nhiều vitamines được tìm thấy trong trái Chà là. Từ những vitamines quan trọng nhất được tìm thấy trong trái Cây Chà là Phoenix dactylifera, người ta có thể đề cập đến những vitamines B phức tạp và vitamine  C.

● Thành phần chất đạm Protéines trong Chà Là Dates :

Trái Cây Chà là Phoenix dactylifera có hàm lượng chất đạm protéines thấp. Protéines trong những trái Chà là chủ yếu được tìm thấy trong nạt cơm của trái, được biết đến là lượng thấp chất béo và chất đạm protéines nhưng giàu chất đường, từ đó đường fructose và glucose là chủ yếu.

Hạt của trái Cây Chà là Phoenix dactylifera chứa những chất đạm cao hơn khoảng (5,1 g / 100 g) và chất béo (9,0 g / 100 g) so với nạt cơm của trái.

● Năng lượng trong Calories Chà Là Dates :

Như người ta đã biết, những trái Cây Chà là Phoenix dactylifera là nguồn giàu năng lượng énergie, cung cấp đến 314 Kcal cho 100 grammes  của trái Chà là tươi.

● Thành phần của Trái và Hạt Chà là :

Trái Cây Chà là Phoenix dactylifera chứa :

- đường dễ tiêu hóa (70%) :

- glucose cho đàn ông manly glucose,

- fructose,

- saccharose,

- những chất xơ thực phẩm,

với lượng thấp chất :

- đạm protéines,

- và chất béo graisses.

Trái Cây Chà là Phoenix dactylifera cũng chứa những vitamines như là :

- riboflavine,

- thiamine,

- biotine,

- acide folique,

- và ascorbique

cần thiết cho cơ thể .

▪ Những nạt thịt trái Cây Chà là Phoenix dactylifera, phong phú những nguyên tố khoáng, như là :

- sắt Fe,

- calcium Ca,

- cobalt Co,

- cuivre Cu,

- fluor F,

- magnésium Mg,

- manganès Mn,

- potassium K,

- phosphore P,

- sodium Na,

- soufre S,

- bore B,

- sélénium Se,

- và kẽm Zn..

► Cơ chế lợi ích thành phần hóa thực vật Phytoconstituents :

Nạt của trái Cây Chà là Phoenix dactylifera có chứa :

- hóa chất thực vật likephenolics,

- stérols,

- caroténoïdes,

- anthocyanines,

- procyanidines,

- và flavonoïdes.

Tĩ lệ và những nồng độ của những thành phần chất phụ thuộc vào :

- loại của trái,

- giai đoạn hái trái,

- nơi trồng,

- và những điều kiện đất đai.

Những hóa chất thực vật phytochimiques này cũng có những tính chất :

- dinh dưởng nutritionnelles,

- và cảm quan organoleptiques của trái.

▪ Acides phénoliques

Những acides phénoliques chứa trong trái Cây Chà là Phoenix dactylifera là một trong những lớp chủ yếu của :

- chất biến dưởng thứ cấp métabolites secondaires,

và trong những năm gần đây là một chủ đề tập trung nghiên cứu.

Nó chứa một vòng benzène hydroxylé với một hoặc nhiều nhóm carboxyle gắn trực tiếp hay gián tiếp vào nó.

Mansouri và al., 2005 đã phân tích cấu hình phénolique của 7 loại ở Algérie của trái Cây Chà là Phoenix dactylifera và quan sát có chứa :

- p-coumarique,

- férulique,

- và sinapique acides,

- những dẫn xuất của acide cinnamiqu,

và 3 chất đồng phân isomères khác nhau của :

- 5-O-caféoyl acid shikimique.

▪ Stérols

Những stérols, những alcools hoặc những stéroïdes là những nhóm phụ của :

- stéroïdes

với một nhóm hydroxyle ở 3 vị trí của :

- vòng A,

- và là những lipides amphipathiques.

Stérols của cây được gọi là phytostérols và có rất nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Kikuchi và Miki (1975) đã phân tích những stérols của trái Cây Chà là Phoenix dactylifera và quan sát nó có chứa :

- cholestérol,

- campestérol,

- stigmastérol,

- β-sitostérol,

- và isofucosterol.

▪ Những caroténoïdes

Những caroténoïdes là một lớp của :

- sắc tố tự nhiên tan trong chất béo pigments naturels liposolubles,

và phát ra một màu nhuộm tươi sáng của những thực vật, nó là một nguồn quan trọng của :

- vitamine A,

và bảo vệ tế bào chống lại với :

- những hiệu quả có hại của những gốc tự do radicaux libres,

bằng cách hành động như chất chống oxy hóa antioxidants.

Những nghiên cứu cũng cho thấy trong trái Cây Chà là Phoenix dactylifera có chứa :

- caroténoïdes,

- lutéine,

- β-carotèn,

- và neoxanthin.

▪ Những procyanidines

Những procyanidines là :

- tanins cô đọng,

và những tiền chất chánh của màu tím xanh bleu-violet và những sắc tố pigments đỏ trong trái cây, rau cải, trong các loại hạt, trong hoa và trong những vỏ cây.

Phân tích hóa học chỉ ra rằng procyanidine hiện hữu như chất trùng hợp  polymères của trọng lượng phân tử poids moléculaire cao hơn bởi :

- undecamers heptadecamers,

- và decamers.

▪ Những flavonoïdes

Những flavonoïdes hiện diện trong những cây có những lợi ích khác nhau cho sức khỏe, bao gồm :

- những hoạt động chống oxy hóa activités antioxydantes,

- và những gốc tự do radicales piégeage,

- giảm một số bệnh mãn tính nhất định.

- ngăn ngừa một số rối loạn tim mạch troubles cardiovasculaires,

- và một số loại quá trình ung thư processes cancéreuse.

▪ Những anthocyanes

Những chất anthocyanes là những “không bào sắc tố” tan trong nước và có thể xuất hiện trong màu đỏ, tím hoặc màu xanh.

Chúng phân bố rộng rãi trong nhiều trái cây, rau cải, hạt ngủ cốc, hoa và có tiềm năng lợi ích cho sức khỏe.

Những anthocyanes đã được phát hiện chỉ trong những trái Cây Chà là Phoenix dactylifera tươi, điều này chỉ ra rằng nó có thể bị tiêu hủy bởi quá trình sấy khô dưới nắng mặt trời.

Đặc tính trị liệu :

Trái Chà là có một hàm lượng lớn bởi chất tanin và được sử dụng trong y học như một chất tẩy détersif ( có khả năng làm sạch ) và làm se thắt astringent trong :

- những rối loạn đường ruột troubles intestinaux.

Trái Chà là được xem như :

- một chất bổ dưởng tonique,

- kích thích tình dục aphrodisiaque,

- chống oxy hóa antioxydant,

- và tẩy xổ purgatif

▪ Ngâm trong nước đun sôi infusion, nước nấu sắc décoction, làm sirop hoặc bột nhão pâte, những trái Cây Chà là Phoenix dactylifera dùng uống, cho những trường hợp :

- đau cổ họng maux de gorge,

- cảm lạnh rhume,

- viêm nước phế quản catarrhe des bronches,

và dùng để giảm :

- bệnh sốt fièvre,

- và một số nhất định những bệnh đau khác.

▪ Một sự tin tưởng truyền thống, trái Cây Chà là Phoenix dactylifera có thể chống lại :

- sự ngộ độc rượu intoxication alcoolique.

▪ Bột những hạt trái Cây Chà là Phoenix dactylifera cũng được sử dụng trong một số thuốc truyền thống :

▪ Một nhựa gomme chảy ra từ thân bị tổn thương được sử dụng trong Ấn Độ để chữa trị :

- bệnh tiêu chảy diarrhée,

- và những bệnh niếu-sinh dục génito-urinaires.

▪ Những rễ Cây Chà là Phoenix dactylifera được dùng để chống lại :

- những chứng đau răng maux de dents.

▪ Hạt phấn hoa  Cây Chà là Phoenix dactylifera cho một sản lượng, một nguyên hoạt chất :

- kích thích tố sinh dục nữ oestrgène oestrogénique,

- estrone,

và một hiệu quả :

- phát triển chuyển vận tuyến sinh dục gonadotrope trên chuột trẻ jeunes rats.

► Lợi ích cho sức khỏe của Chà Là  trên con người :

Trái Cây Chà là Phoenix dactylifera phong phú những thành phần chất hoạt động, trên thực tế Trái Cây Chà là chứa một số lượng rất lớn đường ( hydrates de carbone ) như fructose và glucose một nguồn năng lượng cho cơ thể con người, có thể chuyển đổi nhanh chóng và sử dụng, trong đó nhấn mạnh những lợi ích cho sức khỏe của trái Cây Chà là Phoenix dactylifera luôn cho là quan trọng đối với phái nam.

Trái Cây Chà là Phoenix dactylifera cũng chứa một số lượng rất lớn :

- chất xơ thực phẩm fibres alimentaires,

cũng là rất tốt để chống lại :

- chứng táo bón constipation.

và cuối cùng, nhưng không kém quan trọng, trái Cây Chà là Phoenix dactylifera cũng giàu những nguyên tố khoáng thiết yếu, như là :

- calcium Ca,

- magnésium Mg,

- sắt Fe,

- kẽm Zn,

- potassium K,

- phosphore P,

- sélénium Se,

- và manganèse Mn,

Giá trị dinh dưởng cao và phạm vi rộng chất chống oxy hóa phénolique antioxydants phénoliques, chủ yếu của những chất caroténoïdes và thành phần hợp chất phénoliques, với một hoạt động chống oxy hóa rất cao, trái Cây Chà là Phoenix dactylifera mang lại lý tưởng cho cả 2, thanh niên trẻ và người lớn.

▪ Ngoài ra người ta cũng tìm thấy những glycosides flavonoïdes :

- lutéoline,

- quercétine,

và apigénine, cũng hiện diện trong những trái Cây Chà là Phoenix dactylifera, apigénine cũng là một flavonoïde, dự kiến có một số ảnh hưởng trên :

- những hiệu quả an thần nhẹ sédatifs légers,

Trong những nghiên cứu khoa học gần đây, chất apigénine flavonoïde, đã tìm thấy cũng hoạt động như :

- một yếu tố chống viêm anti-inflammatoire,

cũng thể hiện những đặc tính :

- chống oxy hóa antioxydantes,

- và chống gây ra ung thư anti-cancérigènes.

Từ những lợi ích khác cho sức khỏe của trái Cây Chà là Phoenix dactylifera, người ta có thể đề cập đến những lợi ích quan trọng hơn và được hỗ trợ bởi những bằng chứng khoa học, như sau :

● Chà là cho Táo bón constipation :

Trong y học dân gian, trái Cây Chà là Phoenix dactylifera có truyền thống, đề nghị như một đơn thuốc tự nhiên chữa trị :

- chứng táo bón constipation.

Những trái cây khô khác như trái figues, trái nho khô raisins secs, trái mơ abricots chia sẻ với trái Chà là, phẩm chất này như một phương cách giải quyết tự nhiên cho :

- chứng táo bón constipation.

Trong số những yếu tố bằng chứng khoa học và y học đã hỗ trợ cho những công bố, người ta có thể đề cập đến một số nghiên cứu y học thực hiện trên những đặc tính dinh dưởng và chức năng của trái Cây Chà là Phoenix dactylifera, nơi đây đã được tìm thấy rằng những trái Chà là phong phú bởi :

- chất xơ thực phẩm ( 8,0 g / 100 g ),

chất xơ thực phẩm không hòa tan là phần chủ yếu của chất xơ thực phẩm trong trái Cây Chà là Phoenix dactylifera, một phẩm chất khác để thêm vào  lợi ích cho sức khỏe của trái Chà là.

● Chà là cho bệnh tiêu chảy diarrhée :

Những trái Cây Chà là Phoenix dactylifera cũng là nguồn phong phú nguyên tố khoáng :

- potassium,

là một khoáng thường thất thoát mất đi trong thời gian đi tiêu chảy diarrhée.

Một số trang mạng về ung thư cancer khuyên nên tiêu dùng nước ép của những trái cây , nước uống thể thao, khoai tây bỏ vỏ và những nguồn khác của potassium như là một phương cách dễ dàng trong quá trình phục hồi có liên quan đến việc mắc chứng bệnh này.

● Chà là đạt được trọng lượng Poids :

Lý do, hàm lượng cao bởi đường hiện diện trong trái Cây Chà là Phoenix dactylifera, nó được xem như một nguồn tốt của năng lượng calories cho những người cần gia tăng trọng lượng.

Tất nhiên, đây không phải là một điều kiện ưu tiên ngày nay trong những nước Tây Phương, nhưng một số nước đang thời kỳ phát triển có thể còn sử dụng những trái Cây Chà là Phoenix dactylifera như một nguồn chủ yếu cho năng lượng énergie và thức ăn căn bản và chống lại nạn đói famine.

● Chà là chống lại lão hóa veillissement :

Những trái Cây Chà là Phoenix dactylifera, là một nguồn giàu chất :

- chống oxy hóa antioxydants tự nhiên.

Như người ta đã biết chất chống oxy hóa chống lại những gốc tự do tự nhiên radicaux libres naturellement, là nguyên nhân chánh của phần lớn những bệnh của thế kỷ 21, bệnh ung thư cancer, gia tốc lão hóa vieillissement ... v…v...

Một chế độ ăn uống giàu chất chống oxy hóa ngăn chận hoặc ít nhất là làm chậm sự xuất hiện của những bệnh này và có thể, do đó, giúp làm chậm quá trình sự lão hóa vieillissement.

● Chà là cho da peau, tóc cheuveux và cường cơ  tonus musculaire :

Những trái Cây Chà là Phoenix dactylifera là nguồn phong phú vitamines, từ những vitamines chứa trong trái Chà là, nhóm quan trọng nhất là, đó là nhóm vitamines B.

Những vitamines B được biết để giúp giữ :

- một làn da khỏe peau,

- một mái tóc  cheveux,

- và những cơ bắp cường kiện tonus musculaire

và như vậy trái Cây Chà là Phoenix dactylifera là một phương tiện tự nhiên để đạt đến một mục đích mong muốn.

● Hiệu quả của Chà là trên sự sanh đẻ ( lâm bồn ) :

▪ Một nghiên cứu năm 2008 cho thấy rằng sự tiêu dùng trái Cây Chà là Phoenix dactylifera, thực hiện cho những người đàn bà trong 4 tuần lễ cuối cùng của thai kỳ có những hiệu quả tích cực liên quan đến sanh đẻ ( lâm bồn ).

Ở những người đàn bà ăn 6 trái Chà là thường xuyên trong mỗi ngày được so với những người đàn bà không ăn Chà là.

Nhóm tiêu dùng trái Cây Chà là Phoenix dactylifera quan sát có :

- một sự giản nở cổ tử cung hơn trung bình, rộng hơn dilatation cervicale,

- một tĩ lệ cao hơn của màng ối membranes intactes còn nguyên, ( là một màng sinh học trong cơ thể động vật, hình thành một lớp vỏ bao ngoài túi ối chứa đựng phôi thai …)

- tỷ lệ cao hơn của sanh đẻ tự nhiên spontaneous labor,

- sử dụng thấp hơn prostin / ocytocine, ( chất prostin (Prostaglandin) tiêm vào để khởi phát chuyển dạ con . ... so với oxytocin, kích thích tố để kích thích sanh đẻ. ).

- Giai đoạn âm ỉ ( đau bụng đẻ ) ngắn hơn trong thời gian sanh đẻ

● Nguồn vitamine A :

▪ Đây là một nguồn trung bình của vitamine A ( chứa 149 Uicho 100 g), được biết có những đặc tính :

- chống oxy hóa antioxydantes

và thiết yếu cho :

- tầm nhìn hay thị lực vision.

Ngoài ra, cũng cần thiết để giữ :

Sự tiêu dùng trái tự nhiên giàu chất vitamine A được biết giúp bảo vệ chống lại :

- những bệnh ung thư phổi cancers du poumon,

- và khoang miệng cavité buccale.

● Chất chống oxy hóa β-carotène :

▪ Những thành phần hợp chất flavonoïdes chống oxy hóa antioxydants như là :

- ß-carotène,

- lutéine,

- và zeaxanthine.

Những chất chống oxy hóa này antioxydants được tìm thấy có khả năng bảo vệ :

- những tế bào cellules,

và những cấu trúc trong cơ thể chống lại :

- những hiệu quả có hại nocifs của những gốc oxygène tự do.

vì vậy, ăn trái Cây Chà là Phoenix dactylifera tìm thấy để cung cấp một số nhất định sự bảo vệ đối với :

- đại tràng côlon,

- tuyến tiền liệt prostate,

- vú sein,

- nội mạc tử cung endomètre,

- phổi poumon,

- và ung thư tuyến tụy tạng cancer pancréas.

▪ Zeaxanthine là một caroténoïde thực phẩm quan trọng hấp thu chọn lọc vào trong điểm vàng của võng mạc macula de la rétine, nơi mà nghĩ rằng sẽ cung cấp những chức năng :

- chống oxy hóa antioxydantes,

- và bảo vệ lọc ánh sáng.

do đó, nó cung cấp để bảo vệ chống lại sự thoái hóa điểm vàng maculaire liên quan đến tuổi, đặc biệt ở những người lớn tuổi.

Kinh nghiệm dân gian :

▪ Trong y học dân gian truyền thống, trái Cây Chà là Phoenix dactylifera sử dụng cho :

- bệnh sốt fièvre,

- cảm lạnh rhume,

- viêm bàng quang cystite,

- phù thủng œdème,

- đau cổ hộng maux de gorge

- ung thư phổi cancer du foie,

- số lượng tinh trùng thấp spermatozoïdes.

▪ Hạt trái Cây Chà là Phoenix dactylifera dùng như bột nhão pâte, để làm giảm :

- bệnh sốt sốt rét fièvre paludéenne

▪ Chất nhựa gomme, dùng chữa trị :

- bệnh tiêu chảy diarrhée.

▪ Rễ Cây Chà là Phoenix dactylifera sử dụng cho :

- đau răng maux de dents.

▪ Hoa Cây Chà là Phoenix dactylifera dùng như :

- thuốc tẩy xổ purgatif.

sử dụng như :

- kích thích tình dục aphrodisiaque.

▪ Người Egyptiens đã báo cáo, sử dụng những hạt phấn hoa Cây Chà là Phoenix dactylifera để :

- cải thiện khả năng sinh sản của phụ nữ fertilité chez les femmes.

▪ Ở Trung Đông Moyen-Orientaux tiêu dùng trái Cây Chà là Phoenix dactylifera, vào buổi sáng trên một dạ dày trống để làm đão ngược khi tiếp xúc với độc tính toxicité.

▪ Trong Tunisie, sử dụng cho :

- táo bón constipation.

Nghiên cứu :

● Hoạt động chống nấm antifongique :

Hoạt động chống nấm antifongique của những trích xuất trong nước, acétone, méthanol từ lá và nội quả bì cứng bao quanh hạt ( pits ) của Cây Chà là Phoenix dactylifera Linn. đã được đánh giá chống lại nhiều nấm gây bệnh champignons pathogènes. Để đánh giá đặc tính chống nấm này antifongique và phương pháp khuếch tán và pha loãng trong thạch agar-agar đã được sử dụng.

Ngoại trừ trích xuất trong nước, trích xuất acétone và méthanol đã cho thấy mức độ khác nhau của sự ức chế  tăng trưởng chống lại những nấm :

- Fusarium oxysporum

- Fusarium speciese,

- và Fusarium solani.

● Đặc tính chống oxy hóa antioxydantes :

Saleh Al-Turki Mobarak phân tích đặc tính chống oxy hóa antioxydantes của những giống cây Chà là trồng của États-Unis và Arabie saoudite cho tổng số hàm lượng thành phần hợp chất phénoliques của nó và hoạt động chống oxy hóa antioxydante trong thời gian 2 năm.

Số lượng của những hợp chất phénolique và hoạt động chống oxy hóa antioxydante trong tất cả những trái Cây Chà là Phoenix dactylifera và những nội quả bì cứng bao quanh hạt ( pits ) của giống cây thử nghiệm trong nghiên cứu này.

Những kết quả cho thấy rằng, tổng số hàm lượng polyphénolique của trái Cây Chà là Phoenix dactylifera thay đổi từ 507,03 đến 225,02 mg acide gallique tương ứng và hoạt động chống oxy hóa dao động từ 1400,00 đến 228,0629.

● Hành động bảo vệ gan hépatoprotecteur :

Al Abdullah Al-y Qarawi đánh giá CCl₄ gây nhiễm độc gan ở chuột rat. Nó được đánh giá cải thiện hoạt động bảo vệ gan hépatoprotecteur của những trích xuất trong nước từ nạt và nội quả bì bao quanh hạt trái ( pits) Chà là.

- 60 chuột đực Wistar đã được chia ra 6 nhóm bằng nhau 10 con chuột. Bốn nhóm nhận trích xuất của nạt thịt hoặc nội quả bì bao quanh hạt (pits) của trái Cây Chà là Phoenix dactylifera và trong phúc mạc ( màng bụng ) intrapéritonéale hoặc trước hay sau khi uống nạt thịt hoặc nội quả bì pits.

● Hành động bảo vệ thận néphroprotecteur :

AAAL-Qarawi nghiên cứu hiệu quả của trích xuất từ nạt thịt và nội quả bì bao quanh hạt (pits) của trái Cây Chà là Phoenix dactylifera, trên gentamicine nhiễm độc thận néphrotoxicité ở chuột rats.

Những động vật đã nhận được trích xuất từ nạt thịt trái Chà là pha trộn với thức ăn (50 p / p) hoặc trích xuất nội quả bì bao quanh hạt (pits) pha trộn trong nước uống được (2: 1s / w) và gentamicine ( 80 mg / kg / ngày, bởi tiêm vào bắp cơ intramusculaire trong 6 ngày ) đã được chích trong 6 ngày chữa trị.

Những nhóm khác của chuột, đồng thời cũng nhận được gentamycin với trích xuất từ nạt thịt hoặc nội quả bì bao quanh hạt (pits) của trái Chà là với những liều dùng bên trên.

Gentamycin, chữa trị giảm đáng kể sự gia tăng của :

- créatinine plasmatique,

- và nồng độ nước tiểu urée,

gây nhiễm độc thận néphrotoxicité bởi gentamicine và cải thiện những tổn thương gần ống thận dommages tubulaires.

● Hoạt động bảo vệ dạ dày-ruột protection gastro-intestinal :

Al Qarawi (2005) mô tả rằng những trái Cây Chà là Phoenix dactylifera nổi tiếng là lợi ích để chống lại những :

- loét dạ dày ulcères gastro-duodénaux,

và những người hồi giáo tiêu dùng thường xuyên hơn những trái Cây Chà là Phoenix dactylifera trong tháng nhịn ăn Ramadan, có thể là dần dần để bảo vệ niêm mạc dạ dày muqueuse gastrique chống lại những hiệu quả có hại của acide dạ dày acide gastrique .

Nuôi những chuột với trích xuất trong nước và éthanoliques của trái Chà là và những nội quả bì bao quanh hạt (pits) trái Chà là, đã được quan sát nguyên nhân sự gia tăng nồng độ phụ thuộc vào thời gian chuyễn vận trong dạ dày-ruột gastro-intestinal..

Những quan sát này thích hợp để tin rằng với những công bố của y học dân gian rằng, trái Chà có thể là lợi ích cho những người mắc phải bệnh :

- loét dạ dày ulcères gastriques,

và cũng như :

- một thuốc nhuận trường tự nhiên laxatif naturel.

● Hoạt động chống ung thư anticancéreux :

Hoạt động chống ung thư anticancéreuse cho thấy những glucanes bào chế từ những trái Chà là có những hiệu quả :

- chống ung thư antinéoplasiques,

trong hệ thống thí nghiệm của nghiên cứu.

Những nhà nghiên cứu đã quan sát một hoạt động chống ung thư anticancéreuse phụ thuộc vào liều dùng với hoạt động tối ưu với một liều 1 mg / kg ở những chuột mang khối u cứng sarcome-180.

Những tác giả đưa ra giả thuyết rằng hoạt động chống ung bướu khối u, quan sát có thể là tương quan của nó liên kết với (1 → 3) -β-D-glucane.

● Hoạt động chống viêm anti-inflammatoire :

Cho uống những trích xuất méthanoliques và nước từ những bộ phận ăn đươc của trái Cây Chà là Phoenix dactylifera, loại trừ được những sưng phù enflure trong chân một cách đáng kể của 67,8 và 61,3% tương ứng, trong khi những trích xuất méthanoliques của những hạt trái Chà là cho thấy một sự giảm đáng kể của 35,5% trong tá dược viêm khớp arthrite trong chuột bởi cơ chế :

- giảm ESR và fibrinogène huyết thương plasma,

- và bình thường hóa mức độ chống oxy hóa của huyết tương antioxydants de plasma.

Uống những trích xuất cũng :

- gia tăng đáng kể trọng lượng cơ thể,

● Hoạt động chống mỡ máu cao anti hyperlipidémiques :

Bệnh động mạch vành coronarienne liên quan đến :

- sự giảm nồng độ của mật độ cao của lipoprotéines cholestérol,

- và gia tăng trong mật độ thấp lipopprotéines cholestérol.

Salahand Al Maiman, đã báo cáo rằng, thức ăn bột của hạt trái Cây Chà là Phoenix dactylifera đã khử chất béo trong chế độ ăn uống với 1,5%, 2,5% và 5,2% cho những chuột đã làm giảm :

- nồng độ đường mỡ triglycérides trong huyết tương plasma,

- tổng số cholestérol,

- và mật độ thấp lipoprotein.

● Hoạt động kích thích tính miễn nhiễm immuno stimulatrice :

Kích hoạt tính miễn nhiễm là một hiệu quả cũng như tiếp cận sự bảo vệ chống lại những bệnh nhiễm trùng maladies infectieuses.

Kích thích tính miễn nhiễm immunostimulants tăng cường khả năng miễn nhiễm tổng thể của máy chủ ( cơ thể con người hôte ), và thể hiện một phản ứng miễn nhiễm immunitaire không đặc biệt để chống lại những tác nhân vi sinh vật gây bệnh pathogènes microbienne.

Nó cũng làm việc tăng thêm dịch thể và tế bào trung gian phản ứng miễn dịch, hoặc tăng cường với sự bài tiết cytokines ( là một glycoprotéin phân tử gồm cả carbohydrate và protéine ….), hoặc bằng cách kích thích trực tiếp tế bào bạch huyết B hay T ( B hay T-lymphocytes ).

Tiêu hóa của những thành phần hóa chất thực vật phytochimiques để hỗ trợ cho hệ thống miễn nhiễm système immunitaire hoặc chống lại những bệnh nhiễm trùng đã được thực hành theo truyền thống đã có từ lâu.

Cho ăn trích xuất éthanol của trái Cây Chà là Phoenix dactylifera khô ở chuột nằm đẻ tăng cường cả hai :

- tế bào trung gian médiation cellulaire,

- và dịch thể miễn nhiễm humorale immunity.

● Hoạt động phát triển sự chuyển vận tuyến sinh dục gonadotrope :

El-Mougy và al., đã điều tra trích xuất trái Chà là đã thể hiện :

- một sự gia tăng số lượng tinh trùng spermatozoïdes ở những con heo Guinea,

- và cải thiện sự sinh tinh spermatogenèse

- và gia tăng nồng độ kích thích tố sinh dục nam testostérone,

- kích thích tố kích thích nang stimulation de follicule,

- và kích thích tố lutéinisante hay LH ( là kích thích tố tiết ra bởi những tế bào tuyến hypophyse ) trong chuột rats.

Kết hợp với nội quả bì bao quanh hạt (pits) trái Cây Chà là Phoenix dactylifera của thực phẩm chăn nuôi cũng được quan sát để tăng cường sự tăng trưởng và điều này được cho là do sự gia tăng trong huyết tương mức độ của nồng độ :

- kích thích tố sinh dục nữ estrogens,

- kích thích tố sinh dục nam testosteron.

● Hiệu quả trên hoạt động tiêu huyết hemolytique của Streptococcus pyogenes :

Những nghiên cứu trong ống nghiệm in vitro đã cho thấy rằng những trích xuất của trái Cây Chà là Phoenix dactylifera làm chậm lại sự tăng trưởng của vi khuẩn Streptococcus pyogenes.

Ủ những vi khuẩn trong 2 giờ với trích xuất của trái Chà là với nồng độ 5, 10 và 20% pha loãng gây ra một sự giảm 30,8%, 64,7% và 88,5% trong số lượng vi khuẩn microbienne, bằng cách so sánh với nhóm cùng lúc ( trích xuất trái Chà là với phương tiện tự do ).

Hơn nữa, ở nồng độ thấp của trích xuất trái Chà là, trung hòa hoạt động tán huyết hémolytique của chất exotoxine liên cầu khuẩn streptococcique, streptolysine O, có thể do :

- sự ổn định của màng hồng cầu érythrocytes,

- và ức chế của phân hóa tố streptolysine O.

Những nghiên cứu phần đoạn cho thấy chất ức chế là stéroïdien trong tự nhiên và không chất đạm protéin như khử đạm déprotéinisation của trích xuất mà không giảm hiệu quả ức chế của nó.

Hiệu quả xấu và rủi ro : 

● Trái Chà là : Phòng ngừa, phản ứng phụ, chống chỉ định :

▪ Trái Cây Chà là Phoenix dactylifera, được khuyến cáo triệt để không nên dùng ở những người mắc bệnh :

- tiểu đường diabétiques,

bởi trong trái có chứa một hàm lượng đường rất cao.

● Sự an toàn :

▪ Dị ứng, Trái Cây Chà là Phoenix dactylifera là một trái rất hiếm xảy ra dị ứng.

Những trái được dùng không nguy hiểm ở những trẻ sơ sinh và những phu-nữ mang thai.

Tuy nhiên, trong một số cá nhân có thể nhạy cảm với phấn hoa của họ Cây Bạch dương, khi tiếp xúc với phấn hoa Cây Chà là Phoenix dactylifera có thể gợi ra phản ứng của sự quá mẫn chéo réactions d'hypersensibilité croisée.

Do đó đề nghị nên tránh tất cả những chế phẩm có chứa sản phẩm Cây Chà là ở những người có mẫn cảm đặc biệt này.

Ứng dụng :

● Những sử dụng khác :

▪ Gốc Cây Chà là Phoenix dactylifera cho thấy có một cấu trúc của một thân gỗ.

Những bộ phận khác của Cây Cọ Chà là được sử dụng đa dạng của những chức năng “ không ẫm thực ” “ không mục đích chữa bệnh”.

▪ Hạt : Hạt trái Chà là được ngâm và nghiền nát dùng làm thực phẩm gia súc và dầu hạt Chà là, phù hợp trong những sản phẩm mỹ phẩm và xà phòng.

- Những hạt Chà là cũng có thể xử lý hoá học, là một nguồn của acide oxalique.

- Những hạt được đốt làm than dùng cho những thợ bạc và có thể xỏ sâu làm thành chuỗi.

Ngoài ra, hạt Cây Chà là Phoenix dactylifera cũng được nghiền nhuyễn sử dụng như hạt cà phê, hoặc cho thêm vào cà phê.

▪ Lá :

- Lá của Cây Chà là Phoenix dactylifera được sử dụng trong nghi lễ Chủ nhật trong Kitô giáo và lễ Tabernacles trong Do Thái giáo.

- Trong Bắc Phi, lá thường dùng để chế tạo những túp lều cabanes.

- Những lá trưởng thành cũng được dùng để chế tạo những chiếc chiếu, những màn hình, những giỏ và …..

- Lá Chà là đã được xử lý có thể dùng để cách nhiệt..

- Cuống lá khô là một nguồn cung cấp cho bột giấy cellulose, sử dụng làm  gậy, làm chổi, làm nhiên liệu chất đốt.

- Bẹ lá Cây Chà là Phoenix dactylifera được đánh giá cao bởi hương thơm, và chất xơ được sử dụng chế biến làm dây thừng, vải thô, làm nón lớn.

▪ Trái :

- Chùm trái được tước để làm chổi.

- Ở Pakistan, một sirop đậm đặc được làm từ trái chín và sử dụng như lớp tráng phủ bên ngoài cho những túi da và những ống để tránh những lổ rò, rịn nước.

▪ Gỗ :

Gỗ Cây Chà là Phoenix dactylifera được sử dụng cho những bản viết và những kèo nhà cho những túp lều, nó rất nhẹ hơn thân  cây dừa và không phải là rất bền.

Gỗ cũng sử dụng để xây dựng như là cầu đường và cống dẫn nước và là một bộ phận của những thuyền buồm theo truyền thống.

Gỗ còn lại dùng để đốt làm nhiên liệu…….

Thực phẩm và biến chế :

Trái Cây Chà là Phoenix dactylifera khô, ngọt được tiêu thụ trong tay, hoặc có thể loại bỏ hạt và nhồi với những hạt khác như hạnh nhân, óc chó, hồ đào, làm mứt cam, vỏ chanh, bánh hạnh nhân …..

▪ Những trái Cây Chà là Phoenix dactylifera không hạt có thể được cắt nhỏ được sử dụng trong một số thức ăn ngọt và mặn ở Maroc như thức ăn tráng miệng với những thức ăn tráng miệng khác.

▪ Bánh mì Chà là, là một bánh ngọt rất phổ biến ở Hoa Kỳ, đặc biệt trong thời gian nghĩ hè.

▪ Đối với những lúc gần đây, Chà là được chế biến bao bên ngoài chocholat, sử dụng trong những quốc gia hồi giáo như một phiên bản không alcool trong tháng nhịn ăn của tôn giáo Ramadan. Khi những người hồi gíáo, sẽ phá vở nhanh chóng trong bữa ăn Ramadan buổi tối, theo truyền thống cho bữa ăn dầu tiên.

▪ Những trái Cây Chà là Phoenix dactylifera cũng có thể khử nước, nghiền nát trộn với hạt để hình thành một thức ăn dinh dưởng cho gia cầm.

▪ Trái Cây Chà là Phoenix dactylifera được sấy khô là thức ăn cho những con lạc đà, ngựa, và chó trong sa mạc Sahara.

▪ Trong miền Bắc Nigeria, những trái Chà là và tiêu thêm vào rượu bia bản địa để làm cho ít say hơn.

▪ Trong miền Đông nam Tây Ban Nha, ( nơi mà có những đồn điền Chà là lớn được bảo vệ bởi UNESCO Palmeraie d'Elche) trái Chà là ( thường loại bỏ hạt nhồi hạt hạnh nhân chiên ) được bọc trong thịt xông khói….

▪ Trong Do Thái, trái Cây Chà là Phoenix dactylifera được dùng nấu trong thịt gà cũng như dùng làm món ăn tráng miệng ngọt.

▪ rất nhiều và rất nhiều phương cách nấu nướng với trái Chà là, đặc biệt ờ những quốc gia Trung Đông.

Nguyễn thanh Vân