Dẽ - Châtaignier

Châtaignier

Dẽ

Castanea sativa Mill.

Fagaceae

Đại cương :

Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa Castanea sativa, hay châtaigne, là một loài thực vật có hoa của họ Fagaceae, có nguồn gốc ở Âu Châu và Tiểu Á Asie Mineure, và được trồng rộng rãi trên toàn thế giới, trong những khu rừng già lâu năm, những đất pha cát của những lục địa cổ xưa, tăng trưởng nhanh trên những thế đất sâu của vùng Bretagne, Massif centra của Jura, những vùng Địa trung hải và miền nam Châu Âu.

Trong những dải núi Alpes và Pyrénées, nó có thể lên đến 1300 m độ cao và ở độ thấp hoặc đồng bằng 400 – 800 m so với mực nước biển.

Cây được trồng từ 3000 năm và ngày nay người ta gặp được trong những tập đoàn hoang dại hoặc được tịch hóa trong tất cả vùng Nam Âu, Tây Á và Bắc Phi

Là một Cây có lá rụng mùa đông, thời gian sống rất dài, sản xuất ra hạt ăn được, hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa được sử dụng trong nấu ăn từ thời cổ đại.

▪ Tên giống Castanea được trực tiếp bắt nguồn từ tiến latin, bản thân nó dẫn từ tiếng Hy lạp Kastanou, để chỉ Cây Dẽ châtaignier và đôi khi cũng chỉ Cây sồi chêne !

Nó cũng có thể là tên một thành phố Thessalie, tỉnh phía đông bắc của Hy lạp, nổi tiếng về phẩm chất của những hạt Dẽ châtaignes.

Tên đặc biệt của loài sativa cũng đi từ tiếng latin có nghĩa là “ canh tác ”.

Thật vậy, nó còn tồn tại ở trạng thái hoang dại trong nhiều vùng ở phía nam nước Pháp như (Ardèche, Cévennes, Corse...),

Sự cấy trồng này đã nảy sinh ra những giống mới nhiều hay ít tự động vô trùng autostériles và với trái nhiều hay ít tròn và lớn.

▪ Thuật ngữ marron ( thí dụ như marron glacé ) được dùng cho một số loại variétés của Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa, được bao bọc mà không thấm nhập vào trong hạt nhân.

Không nên lầm lẫn với « maron », của trái của Cây Marron d’Inde Aesculus hippocastanum, không ăn được, bởi vì nó có chứa chất độc hại.

Trên thị trường thương mại bánh kẹo, duy nhất từ marron chỉ dùng cho hạt Dẽ Châtaigne mà thôi.

Thực vật và môi trường :

Mô tả thực vật :

Thân, đại mộc, cao khoảng 25 m, thẳng, tròn, đạt đến 2 m đường kính, khi được trồng trong số những cây khác, thân cố định, chắc, cột thân thu hẹp đôi chút thẳng ở ngọn. Khi mọc một mình, những nhánh lan rộng ở tất cả mọi bên, cứng có đường kính lớn.

Vỏ cây màu xám bạc đậm, khi già chuyển sang màu xám đậm, với những rãnh dày và sâu chạy dọc, trong những cây cổ thụ những đường rãnh có xu hướng xoay ngược kim đồng hồ. Cây cho trái ăn được, và có một cuộc sống rất dài, hơn 2000 năm, với hệ thống rễ cái sâu và lan rộng.

Lá, rụng vào mùa đông, hẹp lớn và bóng láng có kết cấu như da, kích thước khoảng 12-25 cm x 6-8 cm, thuôn dài, hình mũi mác, đỉnh nhọn, bìa mép lá có răng cưa lớn cách xa nhau, mọc xen trên những cành, gân lá lớn 15-20.

Lá : vẫn còn lại trên cây ở cuối mùa thu nhưng chuyển sang mà vàng kim rất đẹp, màu đỏ,

Chồi lá được bao bởi 2 vảy lớn, có lông tơ mịn.

Những hoa xuất hiện sau những lá, cuối mùa xuân hoặc đầu mùa hè.

Hoa đơn phái, đồng chu, hoa đực ♂ và hoa cái ♀ cùng đính trên một gié hình đuôi mèo chatons, thơm, dài 10-20 cm, gồm có 2 loại hoa.

- Hoa đực ♂ ở bên trên,

- hoa cái ♀ ở bên dưới đuôi mèo,

mọc ở nách lá, trên những nhánh của năm, màu trắng kem, có mùi của tinh dịch khó chịu, phát hiện từ xa.

- Hoa đực ♂, tập hợp trên một gié đuôi mèo, hình trụ thẳng, mỗi hoa đực với 8 nhụy đực, chỉ dài nhiều hay ít, nhiều khi thiếu bao phấn, phấn hoa trưởng thành có một mùi hơi khó chịu, thải một số lượng phấn hoa rất lớn, thu hút số lượng loài ong rất nhiều.

- Hoa cái ♀, tập hợp 3 hoa, ở đáy phát hoa. Đính trên một nhánh, bao bọc trong một lớp vỏ có nhiều gai cứng, từ đó thoát ra những vòi nhụy màu trắng nhạt.

Lớp vỏ bộc này là nguồn gốc của những vỏ trái ( bogue ) có gai nhọn rất nhiều bên trong chứa những hạt Dẽ 1 hay 2 đôi khi 3.

Thụ phấn bởi gió và côn trùng.

Ở Bắc bán cầu hoa xuất hiện vào cuối tháng 6 tháng 7, hoa cái biến thành như những cái chén có gai bên trong chứa 3-7 hạt nhỏ màu nâu.

Trái, được treo trên đầu nhánh ở tương lai, bao bên ngoài bởi một vỏ trái bogue có gai nhọn cứng, bên trong chứ những hạt trưởng thành.

Hạt, màu nâu láng, dạng hơi tròn có chóp đuôi nhọn, bên trong chứa nhiều tinh bột mà trắng đục, ngọt, thơm.

Bộ phận sử dụng :

Lá, vỏ cây, cành nhánh cây, vỏ trái bogue và những hạt.

Thành phần hóa học và dược chất :

▪ Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa, chứa những thành phần :

- tanins,

- chất nhờn mucilage,

- và chất plastoquinones.

▪ Tro thu được gồm :

- potassium K,

- calcium Ca,

- magnésium Mg,

- và nguyên tố muối khoáng, sắt Fe.

Thử nghiệm trên những hạt Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa, cho là có chứa :

- nguyên chất đắng amer.

▪ Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa giàu những thành phần như :

- chất đạm protéine,

- nguyên tố khoáng minéraux (được xếp theo thứ tự giảm dần ) :

potassium K, phosphore P, magnésium Mg, calcium Ca, soufre S, sodium Na,

- những vết vi lượng oligoélément - những nguyên tố như là :

 sắt Fe, đồng Cu, Kẽm Zn và manganèse Mn và đặc biệt là vitamine C, Cây cũng chứa một lượng nhỏ của những vitamine như :

vitamines A, B1, B2, B5, B6 và PP.

Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa tươi là thực phẩm hoàn chỉnh.

● Bảng liệt kê thành phần dinh dưởng của Hạt Dẽ Chataigne Castanea sativa :

Đặc tính trị liệu :

"Castanea autem cum sale trita, et postea cum melle temperata, valere dicitur contra, morsum anguium et rabidi canis."

« Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa, tuy nhiên, với muối, khi người ta nghiền nát và sau đó ngâm vào trong mật ong, là tốt cho sức khỏe, nó được cho là, chống lại :

- những vết rắn cắn morsure d'un serpent,

- và chó dại chien enragé ».

▪ Theo Saint Albert le Grand, Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa  pha trộn với muối và nấu chín sau đó với mật ong miel, là tốt cho sức khỏe, chống lại :

- những vết rắn cắn morsures de serpent,

- và chó dại rage.

► Chữa trị y học :

▪ Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa  được sử dụng trong phương thuốc « Hoa Bach » những thuật ngữ này để quy định cho :

- “ nỗi lo lắng cực kỳ về tinh thần angoisse mentale extreme ”,

- tuyệt vọng sans espoir ”,

- và “ nỗi thất vọng désespoir ”.

▪ Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa  cũng được dùng với mục đích chữa bệnh thérapeutiques, trong đặc biệt để chữa trị :

- rối loạn thuốc troubles médicaux,

như :

- những vấn đề hô hấp problèmes respiratoires

cũng như :

- những vấn đề tiêu hóa problèmes digestifs,

của những điều kiện như là :

- say sóng buồn nôn nausée,

- tiêu chảy diarrhée,

- phân có máu selles sanglantes,

- và những đau đớn khác nhau của dạ dày maux d'estomac.

▪ Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa cũng được sử dụng cho những mục đích chấn chỉnh khác, bao gồm chữa trị những rối loạn có ảnh hưởng trên :

- đôi chân jambes,

- và tuần hoàn máu circulation sanguine,

- bệnh nhiễm infection,

- sốt fièvre,

- những vấn đề thận problèmes rénaux,

- sưng phù gonflements,

- những đau nhức bắp cơ douleurs musculaires,

của những rối loạn trên những mô liên kết tissu conjonctif được biết như :

- xơ cứng sclérose,

- và sưng phồng của những hạch bạch huyết ganglions lymphatiques do nhiễm trùng bệnh lao infection de la tuberculose.

▪ Lá và vỏ Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa, cũng chữa trị :

- những bệnh xuất huyết hémorragies (John Brickell, 1735),

- bệnh kiết lỵ dysenterie…

Mặc dù được xem như một Cây lương thực, những lá Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa  và vỏ Cây là một nguồn tốt tanins và thành phần này có một hành động làm se thắt astringente lợi ích trong chữa trị :

- chảy máu saignements,

- tiêu chảy diarrhées, ..v…v...

▪ Lá và vỏ Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa  là thuốc :

- chống viêm anti-inflammatoire

- làm se thắt astringent,

- long đờm expectorant,

- và là thuốc bổ tonique.

được thu hoạch vào tháng 6 hoặc tháng 7 và có thể dùng tươi hoặc sấy khô.

▪ Những lá Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa  cũng có thể được dùng trong chữa trị :

- bệnh thấp khớp rhumatismes,

- và để giảm những cơ bắp muscles,

- những khớp xương cứng articulations rigides.

- những khớp xương cứng articulations raides hoặc những bắp cơ muscles,

- giảm những đau nhức ở thắt lưng douleurs au bas du dos,

- và những đau nhức lưng douleurs lombaires.

▪ Lá Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa hình như đã được đưa vào, như một tác nhân chữa bệnh  thérapeutique, bởi M. GC Fermer, trong một tuyên bố trước Hội Dược học Mỹ American Pharmaceutical Association, vào năm 1862.

Sau đó, nó được sử dụng vào những năm cuối của Dr JS Unzicker, của Cincinnati, có những giá trị cao trong chữa trị :

- bệnh ho gà coqueluche;

kể từ đó, những báo cáo thuận lợi nhất đã được thực hiện bởi những Bác sỉ khác như là giá trị của họ.

▪ Những lá Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa này có, đến bây giờ, đã được sử dụng chủ yếu trong chữa trị :

- bệnh ho gà coqueluche,

căn bệnh trong đó họ đã chứng minh có hiệu quả rõ rệt, nhưng phương thức hành động chưa được xác định.

Nó rất có thể, có thể được tìm thấy lợi ích trong :

- những điều kiện kích thích khác,

- hoặc dễ bị kích thích của những dây thần kinh hô hấp nerfs respiratoires.

▪ Vỏ của Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa hình như có những đặc tính làm se thắt astringentes và bổ toniques, và được sử dụng trong một số vùng nhất định như một phương thuốc dân gian, cho :

- bệnh sốt fièvre,

- và run vì sốt rét ague.

Hình thức khác của :

- kịch phát ( chỉ những lúc bộc phát ) paroxystique,

- hoặc ho co giật convulsive toux,

giống như ho gà coqueluche đã được chữa lành với nó.

► Những lợi ích cho sức khỏa của Cây châtaignier :

▪ Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa, trái với những quả nhân cứng noix và những hạt graines khác, là :

- tương đối thấp nhiệt lượng calories,

- mang ít chất béo matières grasses,

nhưng giàu những thành phần :

- nguyên tố khoáng minéraux,

- vitamines,

- và thành phần dinh dưởng thực vật phyto-nutriments,

đem lại lợi ích vô cùng cho sức khỏe.

▪ Một đặc tính độc đáo khác của hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa, chủ yếu là khi làm ra thành phẩm tinh bột amidon, trái ngược với những hạt grain khác và những quả nhân cứng noix khác, nó giàu :

- năng lượng  calories,

- chất đạm protéines,

- và chất béo matières grasses.

Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa là thành phần dinh dưỡng do đó so với những thực phẩm khác căn bản như là :

- tinh bột của khoai lang amidon de patate douce,

- bắp ngọt maïs doux,

- khoai tây pommes de terre,

- chuối plantain banane plantain, ..v…v..

Tuy nhiên, nó luôn luôn là nguồn tốt của :

- những nguyên tố khoáng  minéraux,

- của vitamines,

- và những chất đạm  protéines,

có phẩm chất tốt hơn những ngủ cốc céréales và những củ tubercules.

▪ Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa là một nguồn tốt cho :

- chất xơ thực phẩm fibres alimentaires;

cung cấp 8,1 g ( khoảng 21% của RDI ) cho 100 g. Thực phẩm giàu chất xơ giúp cho những nồng độ cholestériol trong máu bằng cách giới hạn sự hấp thu của cholestérol dư thừa trong ruột.

▪ Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa nổi bậc so với những quả nhân cứng noix ăn được khác cho cấu hình của sự dinh dưỡng đặc biệt của nó.

Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa, ngoại lệ giàu :

- thành phần vitamine C. 100 g của quả nhân cứng noix cung cấp 43 mg vitamine C (72% của RDI). ( RDI Chế độ ăn uống được đề nghị Recommended Dietary Intake

▪ Vitamine C là cần thiết cho :

- sự hình thành ma trận matrice ( hang hốc ) trong những răng, và những xương .

- và những mạch máu vaisseaux sanguins.

- là một chất chống oxy hóa antioxydant mạnh, cung cấp một sự bảo vệ chống lại những gốc tự do có hại radicaux libres nocifs.

▪ Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa, giống như quả nhân cứng noisettes và hạnh nhân amandes, …v..v..là :

- loại trừ chất gluten.

Và cùng lý do, nó là một trong những thành phần phổ biến trong những chế phẩm của những công thức thực phẩm “ không gluten ” dành sử dụng cho những bệnh nhân :

- nhạy cảm với gluten,

- dị ứng với lúa mì blé,

- và bệnh cœliaque,

« là bệnh không dung nạp vĩnh viễn, một hay nhiều của chất đạm protéine của gluten. Nó gây phá hủy những mao trạng ruột của ruột non, điều này gây ra sự kém hấp thu những chất dinh dưởng ».

Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa có nhiều sử dụng bao gồm một số nhất định đã được dùng từ ngàn năm, trong khi những sử dụng khác gần đây đã được phát hiện.

▪ Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa có khả năng ngăn ngừa :

- áp lực oxy hóa stress oxydatif,

- ức chế sự cảm biến túc số vi khuẩn quorum sensing bactérienne, ( tập hợp những cơ chế điều chỉnh kiểm soát sự biểu hiện của vi khuẩn cùng trong một quần thể vi khuẩn ).

- loại bỏ vi khuẩn éliminant bactéries,

- và những ký sinh parasites,

- bảo vệ tim protection du cœur,

- ngăn chận ung thư cancer,

- và thư giản bắp cơ détente des muscles,

▪ Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa, thể hiện khả năng chống oxy hóa antioxydantes khác thường thiết lập một tầm quan trọng của nó như một thực phẩm thuốc nhằm thúc đẩy cho sức khỏe nói chung bởi sự ngăn ngừa những nguyên nhân của bệnh.

▪ Nhiều đặc tính khác, như là :

- chống ung thư của nó anticancéreux,

- hoạt động bảo vệ tim cardioprotecteurs,

- và kháng khuẩn antibactériennes,

Bảo đảm tiếp tục nghiên cứu và cho thấy sự hứa hẹn trong sự phát triển của dược phẩm bằng cách sử dụng những hợp chất của Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa để cải thiện sức khỏe con người và chữa trị những bệnh tật.

Với tầm vóc rộng của sự sử dụng truyền thống chưa được xác nhận, có thể có những áp dụng y học khác của Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa được tìm thấy trong những nghiên cứu tương lai.

► Cơ chế hóa học của sự lợi ích :

▪ Còn nữa, như trong những rau cải lá xanh, Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa  giàu chất :

- folates,

là một tính năng khá hiếm, nhưng độc đáo cho quả nhân cứng noix và những hạt graines.

100 g quả nhân cứng noix, cung cấp 62 µg folates ( hay 15,5%).

Acide folique là cần thiết cho ::

- sự hình thành những hồng huyết cầu globules rouges,

- và tổng hợp nhiễm thể di truyềnt ADN.

Một sự tiêu thụ đầy đủ thức ăn giàu chất folates trong thời kỳ bắt đầu mong muốn sinh con và kết thúc 8 tuần sau khi thụ tinh péri-conception, cho phép tránh được những bất thường của ống thần kinh ở thai nhi fœtus.

▪ Giống như những quả nhân cứng noix thật sự, nó quá giàu nguồn của những chất béo đơn không bảo hòa mono-insaturés grasnhư :

- acide oléique (18: 1),

- và những acides palmitoléique (16: 1).

Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa, cho thấy một tiềm năng to lớn cho cả hai như :

- một thực phẩm thưốc aliment médicamenteux,

- và như một nguồn dược phẩm mới.

▪ Do nồng độ mạnh của những thành phần hợp chất phénoliques, bao gồm :

- những tanins thủy phân hydrolysables,

- và những tanins ngưng tụ condensés,

▪ Những quả nhân cứng noix Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa là một nguồn rất tốt của những nguyên tố khoáng, như là :

- sắt Fe,

- calcium Ca,

- magnésium Mg,

- manganèse Mn,

- phosphore P,

- và kẽm Zn,

Thêm nữa, cung cấp một số lượng rất tốt của potassium K (518 mg / 100 g).

Potassium giúp :

- chống lại hành động áp xuất cao của muối sodium Na,

- làm giảm nhịp tim fréquence cardiaque,

- và huyết áp động mạch pression artérielle.

Sắt Fe, giúp ngăn ngừa chứng thiếu máu hồng cầu có kích thước nhỏ hơn bình thường anémie microcytaire.

Magnésium Mg và phosphore P là những thành phần quan trọng của trao đổi chất biến dưởng xương métabolisme osseux.

▪ Ngơài ra, Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa  cũng giàu :

- nhiều nhóm B-complexe của vitamines quan trọng .

100 g hạt noix cung cấp :

- 11 % niacine,

- 29%  pyridoxine (vitamine B-6),

- 100% thiamine,

- và 12% riboflavine.

▪ Hương vị tuyệt hão và lợi ích cho sức khỏe của Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa xứng đáng có một vị trí trong chế độ ăn uống của tất cả sự tìm kiếm để duy trì và cải thiện cho sức khỏe và khả năng mạnh của nó để chữa trị nhiều bệnh và phục hồi của bệnh tật .

Kinh nghiệm dân gian :

▪ Những người dân trồng Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa từ hơn 2000 năm, chủ yếu để ăn, hạt hoặc chế biến tinh bột của cây.  Có một thời gian, khi hạt hình thành một thực phẩm chủ yếu cho những người nông thôn nghèo sống trong những vùng miền nam của Âu Châu.

Thậm chí, cho đến ngày nay,, tất cả mọi người đều đánh giá những Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa như là một món ăn ngon .

▪ Trong dược điển truyền thống sử dụng vỏ Cây Dẽ Chataigne giàu chất tanine cho những đặc tính :

- chống tiêu chảy antidiarrhéiques,

Lá Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa cho những đặc tính :

- làm se thắt astringentes,

- chống ho antitussives ( ho toux, ho gà coqueluche),

- và hạ nhiệt fébrifuges.

Những gié đuôi chồn chatons Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa sấy khô, khi xưa được sử dụng để cho mùi thơm của thuốc lá.

Nghiên cứu :

● Hoạt động chống ung thư Anticancer activité :

Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa cũng hiển thị một hoạt động chống ung thư anticancéreuse mạnh chống lại ít nhất 3 dòng ung thư cancéreuses người.

Trong một nghiên cứu, trích xuất acétate d'éthyle từ vỏ Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa đã được áp dụng với :

- những tế bào Lo Vo của ung thư ruột già cancer du côlon,

- những tế bào ung thư tuyến tiền liệt cancer de la prostate PC3,

- và những tế bào ung thư glioblastome U373.

Trích xuất Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa, loại bỏ 50% của những tế bào ung thư cancéreuses ở :

- 25 pg / ml cho ung thư ruột kết cancer du côlon,

- 31 pg / ml cho những tế bào  ung thư tuyến tiền liệt cellules cancéreuses de la prostate,

- và 24 pg / ml cho những tế ung thư glioblastome (Friedrich và al., 2009).

Những nghiên cứu trước đây đã cho thấy hoạt động gây độc tế bào cytotoxique là do những thành phần polysaccharides, nhưng phân tích của trích xuất này đã cho thấy thành phần polysaccharides hiện diện không nhiều (Frederich và al., 2009).

Như vậy, Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa  là yếu tố rất tốt chống ung thư cancer thực hiện trong ống nghiệm in vitro cho nhiều loại ung thư và xứng đáng có một nghiên cứu thâm cứu hơn trong những mô hình động vật để xác định cơ chế hành động của nó.

Frederich, M., Marcowycz, A., Cieckiewicz, E., Megalizzi, V., Angenot, L., & Kiss, R. (2009). Dans potentiel anticancéreux vitro d'extraits d'arbres de la forêt Région wallonne. Planta Med, 75 (15), 1634-1637.

● Chất béo đơn không bảo hòa gras mono-insaturés :

Những nghiên cứu cho thấy rằng những chất béo đơn không bảo hòa gras mono-insaturés (FME) trong chế độ ăn uống, giúp :

- hạ thấp tổng số cholestérol ( cholestérol total ),

- cũng như LDL ( cholestérol xấu ),

- và gia tăng HDL ( cholestérol tốt ) trong máu .

▪ Chế độ ăn uống ở địa trung hải méditerranéen, giàu trong những những thành phần như :

- chất xơ thực phẩm fibre alimentaire,

- những acides béo oméga,

- và những chất chống oxy hóa antioxydants, giúp ngăn ngừa những bệnh của động mạch vành artère coronaire,

- và chứng đột quỵ ( tai biến mạch máu não ) accidents vasculaires cérébraux bằng cách thúc đẩy sự lành mạnh hóa chất béo lipide trong máu.

● ▪ Giáo sư Scudder (Spec. Med., P. 103), cho thấy một thử nghiệm của một phương thuốc  trong những trường hợp thể hiện :

- dáng đi không vững démarche chancelante,

- và  một khuynh hướng quay về một bên.

Ứng dụng :

● Phương cách và liều dùng :

▪ Dr Unzicker dùng ngâm trong nước đun sôi infusion lá Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa  , - một once = 28,34 gr vào 1 pint = 0,473 lít nước đun sôi, và cho uống 1 muỗng canh hoặc với một liều nhỏ lập đi lập lại nhiều lần trong ngày.

- Trích xuất lỏng, khi được thực hiện đúng cách, sẽ được tìm thấy đáng tin cậy, liều dùng là từ  ½  đến drachm ( 1 drachm : khoảng 4,36 gr ), đơn vị đo lường chất lỏng thời xưa, lập lại 3, 4, hoặc 5 lần/ ngày.

▪ Ngâm trong nước đun sôi infusion được sử dụng trong chữa trị :

- bệnh sốt fièvre,

- và run vì sốt rét ague,

nhưng sử dụng chánh cho hiệu quả của nó trong chữa trị :

- ho co quắp ( ho muốn đứt hơi ) toux convulsives,  như ho gà coqueluche

- và trong những điều kiện kích thích khác của hệ thống hô hấp système respiratoire.

▪ Ngâm trong nước đun sôi infusion chuẩn bị với những lá Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa, giúp :

- chữa lành viêm phế quản guérir la bronchite,

- bệnh ho gà coqueluche,

cũng như :

- tắc nghẽn đường đi qua của phế quản passage bronchique.

trong khi, sử dụng bên trong cơ thể, nước ngâm infusion này :

- làm săn chắc những niêm mạc resserre les muqueuses,

- và ho quintes de toux. ( quintes do chữ latin “ quintus ” « cinquième » ( thứ năm ), có nghĩa là ho trở lại mỗi 5 giờ )

( Chất chứa trong những lá giàu chất tanine có một hành động an thần sédative trên sự hô hấp respiration),

- cổ họng gorge ( súc miệng gargarisme),

- tiêu chảy diarrhées,

- bệnh thấp khớp rhumatismes,

- và đau nhức lung douleurs du dos.

▪ Thậm chí, một nước nấu sắc décoction chuẩn bị với những lá và vỏ của Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa cũng có lợi ích khi được sử dụng như nước súc miệng gargarisme để săn sóc :

- đau cổ họng gorge.

● Những ứng dụng khác :

▪ Tanin thu được từ vỏ Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa.

▪ Những gỗ, những lá và những vỏ bao quanh hạt Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa  cũng chứa những chất tanine.

Những lớp vỏ bao chung quanh hạt chứa 10 - 13% chất tanin.

▪ Trên căn bản độ ẫm 10%,

- vỏ Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa  chứa 6,8% tanin,

- và gỗ chứa 13,4%.

▪ Một thuốc gội đầu shampooing được chế tạo từ những lá và vỏ ngoài bogue của trái Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa . Nó cho một ánh sáng bóng vàng cho những tóc.

▪ Gỗ Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa  cứng, chắc, và nhẹ.

Gỗ Cây non càng lúc càng bền bĩ, mặc dù khi già gỗ trở nên dòn và dễ bị ảnh hưởng của những vết nứt.

Nó được sử dụng cho nghề mộc menuiserie, nghề tiện tournage, của những dụng cụ, rổ rá vannerie, những cọc hàng rào…..

▪ Rất tốt cho nhiên liệu đốt combustible.

▪ Những Vỏ gai bogue Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa có thể được sử dụng để :

- nhuộm vải màu xáo tro beige,

▪ Mật ong miel của Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa  là một mật ong miel khá đậm màu, có hương vị đắng nhẹ, và mạnh, với một thời gian kết tinh thô.

Thực phẩm và biến chế :

Trong một vùng ở Châu Âu, Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa, có biệt danh là " bánh mì của người nghèo ”, từ lâu giữ vai trò vượt trội trong thực phhẩm con người.

Trong Pháp, ngay cả những lá Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa được tìm cách cho mùi thơm và bao bì cho những fromage dê fromage de chèvre như là fromage banon nhỏ, đặc sản của Pháp và fromage sữa cừu trên lá morthais.

▪ Theo truyền thống, những Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa  đã nghiền thành bột hoặc một bữa ăn thô sơ.

▪ Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa dùng tươi, nấu, rang hoặc nướng hay sấy khô ( hạt nguyên hay dạng bột ).

Nó đi vào trong chế biến bánh ngọt, bánh ướng, crèmes, glaces, ăn tráng miệng desserts, và bánh ngọt ( marrons glacés , marrons trong nước đường sirop, crème de marrons, …..)

Hương vị nnguyên liệu thô hơi làm se thắt astringent, nó cải thiện đáng kể khi nó được nướng chín trong lò nướng với cấu trúc bột rất ngon và vị khá giống khoai lang.

Hạt Cây Dẽ Châtaigne Castanea sativa giàu đường hydrates de carbone, nó có thể sấy khô, sau đó nghiền nát và sử dụng như bột bánh mì, bánh puddings, như một chất đặc trong những súp.

Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa  nướng có thể sử dụng như chất thay thế cà phê.

▪ Một đường có thể ly trích từ hạt.

Công thức nấu ăn :

▪  Soupe châtaigne Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa 

Trụn nước sôi, lột vỏ và cạo nhuyễn 50 hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa lớn, dặt trong một nồi hầm cocotte với :

- 2 OZ = khoảng 57 gr beurre,

- 1 củ hành oignon,

- 4 cục đường ,

- và một ít tiêu và muối,

và đun tất cả trên một lửa nhỏ trong thời gian ¾ giờ = 45 phút; sau đó giả nát những hạt Dẽ đã nấu trong một cái cối, để những bột nhão trong một cái nồi, thêm ¼ lít nước sauce thịt, và sau khi chà xát lược những bột nhuyễn xuyên qua một cái rây, đổ tất cả vào trong cái nồi hầm cocotte; đun nóng và dùng với những bánh chiên croûtes frites.

▪ Bánh Pudding Châtaigne :

Để 12 OZ. = khoảng 340 gr Hạt Dẽ Châtaigne Castanea sativa  trong một cái nồi, và thêm 6 onces = 170 gr đường nghiền nhuyễn, 1 muỗng đường vanille, 1 chút muối, 4 oz = khoảng 113 gr beurre, và 1 pinte = ½ lít sữa, quậy đều trên lữa nhỏ cho đến khi đặc lại, sau đó gia tăng tốc độ quậy cho đến khi thấy bột không dính thành nồi, nhắc xuống khỏi lửa và 6 lòng đỏ trứng, đánh cho hợp nhất đều, kế tiếp trộn từ từ với 6 lòng trắng đã đánh nỗi, và sử dụng thành phẩm này đổ vào trong một khuôn trãi lan rộng, bên trong mặt khuôn có tráng với beurre; đặt tất cả trên một mâm với lá, và đem vào trong lò nướng với nhiệt độ trung bình vừa phải trong vòng 1/2 giờ, khi đã chấm dứt, đặt trong vào bàn ăn, thêm mứt abricot pha loãng chung quanh, và tiêu dùng.

Nguyễn thanh Vân